ساخت ریپیتر موبایل
ساخت ریپیتر موبایل: راهنمای کامل طراحی و اجرای تقویت‌کننده سیگنال تلفن همراه
در دنیای امروز، ساخت ریپیتر موبایل یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای رفع مشکل ضعف سیگنال در مناطق دورافتاده، ساختمان‌های بزرگ یا زیرزمین‌ها است. اگر از قطعی مکالمه، سرعت پایین اینترنت 4G/5G یا سیگنال ضعیف رنج می‌برید، این مقاله به شما کمک می‌کند تا با رعایت اصول فنی و قانونی، یک ریپیتر موبایل خانگی یا حرفه‌ای بسازید. در این راهنما، از مواد اولیه تا مراحل ساخت، تست و نکات سئویی برای بهبود پوشش سیگنال موبایل صحبت می‌کنیم.
ریپیتر موبایل چیست و چرا نیاز به ساخت آن داریم؟
ریپیتر موبایل (Mobile Repeater) یا تقویت‌کننده سیگنال، دستگاهی است که سیگنال‌های ضعیف اپراتورهای موبایل مانند همراه اول، ایرانسل یا رایتل را دریافت، تقویت و دوباره پخش می‌کند. طبق آمار سازمان تنظیم مقررات رادیویی ایران، بیش از ۳۰ درصد مناطق کشور با پوشش ضعیف سیگنال مواجه هستند. ساخت ریپیتر خانگی نه تنها هزینه خرید دستگاه‌های آماده (که اغلب بالای 10 میلیون تومان است) را کاهش می‌دهد، بلکه امکان سفارشی‌سازی برای فرکانس‌های خاص را فراهم می‌کند.
مزایای ساخت ریپیتر موبایل خانگی:
- صرفه‌جویی اقتصادی: هزینه ساخت زیر5 میلیون تومان.
- پوشش سفارشی: تنظیم برای 2G، 3G، 4G یا 5G.
- قانونی بودن: با رعایت استانداردهای فرکانسی، مجاز است.
هشدار مهم: ساخت و استفاده از ریپیتر بدون مجوز می‌تواند تداخل ایجاد کند. حتماً از سازمان تنظیم مقررات مجوز بگیرید.
مواد و ابزار لازم برای ساخت ریپیتر موبایل
برای ساخت ریپیتر موبایل ساده، به اجزای زیر نیاز دارید:
| قطعه | توضیحات | قیمت تقریبی (تومان) |
|---|---|---|
| آنتن خارجی (Yagi یا Omni) | دریافت سیگنال از دکل | 700,000 – 1200,000 |
| آنتن داخلی (Panel) | پخش سیگنال در فضای داخلی | 750000 – 1500000 |
| تقویت‌کننده (Amplifier) | ماژول ۲۰-۳۰ dB برای فرکانس ۹۰۰/۱۸۰۰/۲۱۰۰ MHz | 3000000 – 4500000 |
| کابل کواکسیال RG6/RG8 | اتصال آنتن‌ها با حداقل افت سیگنال | 120000-80000/متر |
| کانکتور N-type/SMA | اتصال ایمن | 150000 هر کدام |
| منبع تغذیه ۱۲V | آداپتور یا باتری | 450000 |
| ابزار: هویه، مولتی‌متر، اسپلیتر | برای مونتاژ و تست | 200000 |
نکته مهم: انتخاب قطعات با فرکانس‌های مجاز در ایران (مانند ۹۰۰ MHz برای GSM و ۲۱۰۰ MHz برای 3G) ضروری است.
مراحل گام‌به‌گام ساخت ریپیتر موبایل
گام ۱: بررسی سیگنال موجود
از اپلیکیشن‌هایی مانند Network Cell Info یا OpenSignal برای اندازه‌گیری قدرت سیگنال (RSRP) استفاده کنید. هدف: سیگنال خارجی حداقل -۸۰ dBm.
گام ۲: نصب آنتن خارجی
- آنتن Yagi را رو به دکل نزدیک‌ترین اپراتور نصب کنید (از سایت coverage.ir برای یافتن دکل استفاده کنید).
- ارتفاع حداقل ۵ متر برای جلوگیری از نویز.
گام ۳: اتصال تقویت‌کننده
- کابل کواکسیال را از آنتن خارجی به پورت INPUT آمپلیفایر وصل کنید.
- پورت OUTPUT را به آنتن داخلی متصل کنید.
- برای جلوگیری از اسیلاسیون (فیدبک)، فاصله آنتن‌ها حداقل ۱۰ متر باشد.
گام ۴: تنظیم گین (Gain)
- گین را از ۲۰ dB شروع کنید و با مولتی‌متر تست کنید.
- فرمول تقویت:
[
Gain_{total} = Gain_{amp} – Loss_{cable} + Gain_{antennas}
]
هدف: افزایش ۳۰-۵۰ dB بدون تداخل.
گام ۵: تست و عیب‌یابی
- با گوشی تست کنید: سرعت دانلود قبل/بعد.
- اگر اسیلاسیون رخ داد، آنتن‌ها را جدا کنید یا فیلتر اضافه کنید.
نکات پیشرفته برای بهینه‌سازی ریپیتر موبایل
- پشتیبانی از چند باند: از آمپلیفایر Tri-Band برای پوشش همزمان GSM/DCS/WCDMA استفاده کنید.
- ساخت نسخه خورشیدی: برای مناطق روستایی، پنل خورشیدی ۵۰W اضافه کنید.
- اتوماسیون: با آردوینو و سنسور RSSI، سیستم خودکار خاموش/روشن بسازید.
مشکلات رایج و راه‌حل‌ها در ساخت ریپیتر
| مشکل | علت | راه‌حل |
|---|---|---|
| اسیلاسیون | نزدیکی آنتن‌ها | افزایش فاصله یا استفاده از شیلد |
| افت سیگنال | کابل طولانی | استفاده از RG8 با افت کمتر |
| تداخل با دکل | گین بالا | کاهش گین به زیر ۶۰ dB |
آیا ساخت ریپیتر موبایل قانونی است؟
در ایران، طبق ماده ۱۲ قانون سازمان تنظیم مقررات، استفاده از ریپیتر نیاز به مجوز دارد. جریمه عدم رعایت: تا ۵۰ میلیون تومان. برای مجوز، به سایت cra.ir مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری: ریپیتر موبایل خود را امروز بسازید!
ساخت ریپیتر موبایل نه تنها مشکل سیگنال ضعیف را حل می‌کند، بلکه مهارت فنی شما را افزایش می‌دهد. با هزینه کم و رعایت قوانین، پوشش ایده‌آل در خانه، دفتر یا روستا داشته باشید. اگر سؤالی دارید، در کامنت‌ها بپرسید!
۱. ریپیتر موبایل چیست و چه تفاوتی با بوستر دارد؟
ریپیتر موبایل دستگاهی است که سیگنال ضعیف دکل اپراتور را دریافت، تقویت و در فضای داخلی پخش می‌کند. در ایران به آن «تقویت‌کننده آنتن موبایل» یا «بوستر» هم می‌گویند؛ عملکرد یکسان است.
۲. هزینه ساخت ریپیتر موبایل خانگی چقدر است؟
هزینه ساخت یک ریپیتر ساده تک‌باند (مثلاً فقط 4G ایرانسل) بین 5 میلیون تا 8/5 میلیون تومان است. مدل‌های سه‌باند حرفه‌ای تا 9/5 میلیون تومان هم می‌رسد.
۳. آیا ساخت و استفاده از ریپیتر موبایل در ایران قانونی است؟
بله، اما مشروط به دریافت مجوز از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (cra.ir). استفاده بدون مجوز طبق ماده ۱۲ قانون جرائم رایانه‌ای جریمه تا ۵۰ میلیون تومان دارد.
۴. بهترین فرکانس‌ها برای ساخت ریپیتر در ایران کدامند؟
- همراه اول و رایتل: بند ۳ (۱۸۰۰ MHz) و بند ۸ (۹۰۰ MHz)
- ایرانسل: بند ۳ (۱۸۰۰ MHz) و بند ۷ (۲۶۰۰ MHz) برای 4G+
- 5G: بند n78 (۳۵۰۰ MHz) – هنوز آمپلیفایر ارزان‌قیمت کمیاب است.
۵. چرا ریپیتر خانگی من اسیلاسیون (سوت کشیدن) می‌دهد؟
علت اصلی نزدیکی بیش از حد آنتن خارجی و داخلی یا گین خیلی بالاست. راه‌حل: حداقل ۱۰-۱۵ متر فاصله عمودی/افقی یا نصب شیلد فلزی بین آنتن‌ها.
۶. آیا می‌توان ریپیتر موبایل خورشیدی ساخت؟
بله! با اضافه کردن پنل خورشیدی ۵۰-۱۰۰ وات + باتری ۱۲ ولت و شارژ کنترلر، برای مناطق بدون برق عالی است. هزینه اضافی حدود 6-10 میلیون تومان.
۷. از کجا بفهمم دکل نزدیک من روی چه فرکانسی کار می‌کند؟
از اپلیکیشن‌های Network Cell Info یا CellMapper استفاده کنید یا در سایت coverage.ir موقعیت دکل و باند فرکانسی را ببینید.
